تاثیر پوشش کیتوزان بر عمر انبارمانی سیب رقم های گلاب کهنز و سلطانی

سیب یکی از مهم ترین محصولات باغی است که هر ساله سهم عمده ای از صادرات کشور را به خود اختصاص داده است. اما سیب های تولیدی در ایران بنا به دلایلی مانند انبارداری و بسته بندی غیر صحیح در بازار جهانی از کیفیت خوبی برخوردار نیستند و دارای عمر انبارمانی کمی هستند. امروزه، فناوری های جدید برای گسترش عمر پس از برداشت میوه ها و سبزی ها مورد توجه واقع شده است. استفاده از واکس یکی از تیمارهایی است که نه تنها ظاهر میوه ها را بهبود می بخشد، بلکه ماندگاری و کیفیت آنها را افزایش داده و گسترش کپک ها و نیز افت رطوبتی را کاهش می دهد. مزیت پوشش دهی فرآورده ها به طور معمول کاهش تعرق و تنفس میوه است که به منظور حفظ کیفیت و افزایش انبارمانی میوه ها به کار گرفته می شود، ولی اگر به طور صحیح استفاده نشود به دلیل جلوگیری از تبادل اکسیژن و دی اکسیدکربن و ایجاد تنفس بی هوازی باعث طعم نامطلوب در میوه-ها خواهد شد. یکی از مهم ترین پوشش هایی که در دوره پس از برداشت به کار می رود، کیتوزان است. پوشش دهی میوه ها و سبزی ها با کیتوزان در افزایش زمان ماندگاری آنها نقش مثبت دارد، زیرا پوشش کیتوزان به دلیل داشتن خاصیت ضد میکروبی از رشد قار چ ها جلوگیری می کند و کیفیت ظاهری میوه ها را به مدت طولانی تری حفظ می نماید. در این تحقیق تأثیر تیمارهای مختلف کیتوزان با غلظت های (0، 5/0، 1، 2 درصد) و یک نوع کیتوزان تجاری(chitin seal 901) بر عمر انبارمانی میوه سیب رقم گلاب کهنز و سلطانی مورد بررسی قرار گرفت. میوه ها بعد از نگهداری در سردخانه در دمای 1 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 90% جهت بررسی عمر انبارمانی، در فواصل زمانی ( یک ماه یک بار برای سیب سلطانی) و (21 روز یک بار برای سیب گلاب) خارج شده و از نظر شاخص هایی نظیر سفتی بافت، درصد کاهش وزن، ph عصاره، اسید آلی، مواد جامد محلول، ویتامین ث، فنل کل، شاخص طعم، ظرفیت آنتی اکسیدانی و پوسیدگی مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش به صورت طرح کرت های خرد شده در زمان در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار انجام شد. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد، تیمار های مختلف، زمان و بر هم کنش بین این دو بر اکثر صفات اندازه گیری معنی دار شد. نتایج آزمایش روی سیب گلاب نشان داد که میوه های تیمار شده با کیتوزان، در طی مدت نگهداری در انبار سرد، سفتی، ویتامین ث، اسید آلی و مواد جامد محلول بیشتری از میوه های شاهد را دارا بود. همچنین ph عصاره و درصد کاهش وزن به طور معنی داری نسبت به شاهد کمتر بود. بیشترین سفتی (14/2 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع) در تیمار 2 و سپس (10/2 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع) در تیمار 1 درصد کیتوزان مشاهده شد که تفاوت معنی داری با هم نداشتند و کمترین سفتی (91/1 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع) مربوط به شاهد بود. بیشترین درصد کاهش وزن (91/2) نیز مربوط به شاهد و کمترین آن (12/1) مربوط به تیمار 2 درصد کیتوزان بود. تیمار 2 درصد کیتوزان دارای بیشترین مقدار ترکیبات فنلی و ظرفیت آنتی اکسیدانی بود. بیشترین درصد پوسیدگی (56/4) در شاهد و کمترین (صفر درصد) در تیمار 1 و 2 درصد کیتوزان دیده شد. نتایج آزمایش تیمار کیتوزان بر عمر انبارمانی میوه سیب سلطانی نیز نشان داد که در میوه های تیمار شده با کیتوزان پس از 210 روز نگهداری در دمای 1 درجه سانتیگراد سفتی، اسید آلی، مواد جامد محلول، ویتامین ث، فنل کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی به طور معنی داری بیشتر از میوه های شاهد بود. همچنین ph عصاره، درصد کاهش وزن و درصد پوسیدگی به طور معنی داری نسبت به شاهد کمتر بود. در سیب سلطانی نیز غلظت 2 درصد کیتوزان اثرهای موثر بیشتری داشت. نتیجه کلی نشان می دهد که استفاده از کیتوزان (تیمار 2 درصد) در افزایش عمر انبارمانی سیب رقم گلاب کهنز و سلطانی تأثیر مثبت بیشتری دارد و سرعت تغییرات بیوشیمیایی در میوه سیب را کاهش داده و کیفیت میو ها را افزایش می دهد.